شناسایی ساختارهای رادیویی مرموز در اطراف درخشان ترین اختروش کیهانی
مینی کامپیوتر: ستاره شناسان دو جرم بزرگ و مرموز را پیرامون درخشان ترین اختروَش کیهانی شناسایی نمودند که می تواند دریچه تازه ای به شناخت وادی کهکشان ها بگشاید.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه خبری ساینس اَلرت (Science alert)، اختروَش ۳C-۲۷۳، نخستین اختروش شناسایی شده بوده که درخشان ترین آنها است و بیش از چهار تریلیون برابر ستاره خورشید منظومه شمسی درخشندگی دارد در صورتیکه در فاصله ۲.۴ میلیارد سال نوری قرار دارد.
این اختروَش به سبب خروج نور از این اجرام بزرگ سبب شباهت آنها به نور ستارگان می شود و بنا بر این به این نام موسوم شده اند (کوازار – quasi-stellar object اجرام شبه ستاره).
ابَرسیاه چاله موسوم به ۳C-۲۷۳ که در بررسی و رصد منابع امواج رادیویی در سال ۱۹۵۹ کشف شده است، یک اختروَش (Quasar) است. هر چند خود سیاه چاله ها نوری ساطع نمی کنند اما بزرگ ترین سیاه چاله ها با گازهای چرخشی عظیمی موسوم به «صفحات چسبیدگی» (accretion disks) احاطه شده اند.
در حالی که گاز با سرعت نزدیک به سرعت نور به درون سیاه چاله کشیده می شود، اصطکاک سبب گرم شدن آن صفحات می شود و سبب شده با تابش تشعشع درخشان شود که این بطور معمول بعنوان امواج رادیویی ردیابی می شود.
دانشمندان در چند دهه گذشته به مطالعه و بررسی بخش مرکزی (nucleus ) فروزان این سیاه چاله پرداخته اند اما به سبب درخشش زیاد این اختروش، تحقیق درباره کهکشان پیرامونی و میزبان این اختروش حدودا ناممکن بوده است. این درخشش و نور شدید بطور متناقضی باعث شده که دانشمندان درباره چگونگی تاثیرگذاری اختروش ها بر کهکشان های پیرامونی تا حد زیادی در تاریکی جهل باقی بمانند.
اکنون یک تحقیق جدید منتشر شده در «ژورنال فیزیک نجومی» ممکنست سرانجام این وضعیت را تغییر بدهد، در این تحقیق، گروهی از پژوهشگران از تلکسوپ رادیویی (رادیوتلسکوپ) ALMA در کشور شیلی برای جداسازی نور درخشش اختروش ۳C-۲۷۳ از نور ساطع شده از کهکشان میزبان آن استفاده کردند.
با این اقدام تنها امواج رادیویی ساطع شده از کهکشان باقی ماند و وجود دو ساختار رادیویی بزرگ و مرموز آشکار شد که تا قبل از این دیده نشده بودند.
یکی از این ساختارها ظاهرا یک لکه بزرگ از نور رادیویی است که کل کهکشان را در بر گرفته و سپس به مسافت دهها هزار سال نوری ادامه می یابد.
این غبار رادیویی با ساختار دوم همپوشانی دارد که آن نیز در حقیقت فواره عظیم انرژی موسوم به «فواره فیزیک ستاره ای» (astrophysical jet) است که آن نیز به مسافت دهها هزار سال نوری امتداد دارد. این فواره ها بطور معمول از مواد یونیزه (دارای بار الکتریکی) تشکیل شده اند و با سرعت نزدیک به سرعت نور حرکت می کنند.
این گروه از دانشمندان بعد از بررسی نظریه های مختلف به این نتیجه رسیدند که این غبار رادیویی در پیرامون این کهکشان از گاز هیدروژن تشکیل دهنده ستاره ناشی می شود که بطور مستقیم بر اثر خود آن اختروش دارای بار الکتریکی می شود.
به گفته دانشمندان این نخستین بار است که گاز دارای بار الکتریکی امتداد یافته در مسافت دهها هزار سال نوری در پیرامون یک سیاه چاله بسیار بزرگ مشاهده شده است.
شینیا کوموگی استاد دانشگاه توکیو و از اعضای اصلی این کار تحقیقی اظهار داشت: این کشف زمینه جدیدی برای مطالعه مشکلات گذشته در رابطه با رصدهای با بهره گیری از نور اپتیکال فراهم می آورد.
وی اضافه کرد: انتظار داریم با کاربرد این شیوه درباره اختروش های دیگر به این شناخت برسیم که یک کهکشان چگونه با کنش و واکنش با هسته مرکزی آن گرفتار دگرگونی می شود.
منبع: مینی كامپیوتر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب