آیا افزایش قیمت آب، مصرف آن در کشاورزی را بهینه می کند؟
مینی کامپیوتر: پژوهشگران علوم کشاورزی کشور، در یک تحقیق جدید نشان داده اند که صرف افزایش قیمت آب و فشار به کشاورزان از این طریق، نمی تواند راه حل مناسبی برای بهبود کارایی این نهاده باارزش در کشاورزی باشد و بایستی توانایی های فنی را در این خصوص افزایش داد.
به گزارش مینی کامپیوتر به نقل از ایسنا، آب به عنوان کمیاب ترین نهاده در تولید محصولات کشاورزی، نه فقط محدودکننده کارهای مربوط به این بخش، بلکه محدودکننده دیگر کارهای اقتصادی و اجتماعی نیز محسوب می شود. با افزایش جمعیت و توسعه در ابعاد مختلف و بالا رفتن سطح استانداردهای زندگی، تامین نیازهای آبی بخش های مختلف با محدودیت های زیادی روبه رو می شود. باتوجه به اینکه نهاده آب نقش مهمی در تولید محصولات کشاورزی دارد، بهره برداری بهینه و استفاده کاراتر از آن، هم می تواند به افزایش درآمد در بخش کشاورزی منجر شود و هم در رفع محدودیت های این منبع باارزش، مؤثر باشد.
بنا بر نظر متخصصان، مدیریت اقتصادی واحدهای کشاورزی، عامل بسیار مهمی در افزایش عملکرد و کاهش هزینه ها و نهاده های کشاورزی است. در مناطق خشک و نیمه خشک مانند بیشتر جاهای ایران، مهم ترین مسئله در مدیریت آب که نهاده محدودکننده توسعه بخش کشاورزی است، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آنست. ازآنجایی که میزان عرضه اقتصادی آب همیشه محدود بوده و میزان تقاضای آن نیز با افزایش جمعیت درحال بیشترشدن است، برنامه ریزی در استفاده بهینه از آب اهمیت ویژه ای دارد. با کمیاب تر شدن آب در مناطق مختلف ایران، ضرورت استفاده از روش های کاراتر از راهکارهای فعلی، برای اختصاص و بهره برداری از منابع آب، بالا رفته است.
پژوهشگران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در این رابطه، یک مطالعه پژوهشی را انجام داده اند که در آن، تأثیر قیمت گذاری آب بر مصرف آن در محصولات زراعی ایران بررسی شده است.
در این تحقیق، داده های سالانه مورد نیاز پژوهش طی دوره زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ از سایت وزارت جهاد کشاورزی جمع آوری شده و مورد ارزیابی قرار گرفتند و بدین منظور از مفهومی به نام قیمت سایه ای آب و تابع تقاضای آن استفاده شد.
نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین کارآیی آب آبیاری در زیربخش زراعت طی دوره مورد بررسی برابر با حدودا ۸۳ درصد بوده است. همین طور نتایج تخمین تابع تقاضای آب آبیاری نیز نشان داد که تقاضای آب آبیاری در زیربخش زراعت، کشش ناپذیر و به میزان ۰.۱۶ است.
بنا بر نظر سمیه شیرزادی لسکوکلایه، استادیار و محقق گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و دو تن دیگر از همکارانش، «بر اساس نتایج پژوهش ما، افزایش قیمت آب آبیاری در زیربخش زراعت تأثیر چندانی بر کاهش تقاضا و مصرف آب در این زیربخش نخواهد داشت و کاهش مصرف آب آبیاری در زیربخش زراعت بوسیله بهبود کارایی فنی آب میسر خواهد بود».
آنها افزوده اند: «با توجه به این یافته ها، پیشنهاد می شود سیاست گذاران با ارائه تسهیلات و مشوق، شرایط مناسبی را برای کشاورزان جهت پذیرش و اجرای تغییر الگوی کشت به سمت محصولات کم آب بر و اعمال سیستم های کم آبیاری در اراضی لحاظ کنند».
این نتایج که در نشریه «اقتصاد کشاورزی» متعلق به انجمن اقتصاد کشاورزی ایران انتشار یافته اند، لزوم توجه و اهمیت بیشتر به مسئله کارایی آب و تلاش در حوزه ارتقا و بهبود کارایی آب آبیاری در بخش زراعت را بجای فقط افزایش قیمت آن برای کشاورزان نشان می دهند.
منبع: مینی كامپیوتر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب